عید قربان مبارک

سلام. مطلبی که پیش رو دارید از سایت هیئت فتوای اهل سنت جنوب گرفتم امیدوارم مفید واقع بشه.

                                                                                احکام قربانی

قربانی: حیوانی که در روز عید و ایام تشریق به قصد تقرب و نزدیکی به خدا ذبح می‎شود.

اهمیت قربانی:

1- جایگاه قربانی آن قدر والاست که . . .

 هر مؤمنی در دعای استفتاح (وجهت) تکرار می‌کند که نماز و ذبح من برای رب العالمین است. پس ای مؤمن همانطوری که نماز را به جا می‌آوری برای خدا نیز قربانی کن.

«قُل إنّ صَلاتِی و نُسُکِی و مَحیایَ و مَماتِی لله ربِ العالمین»( انعام/162)

بگو نماز، قربانی، زیستن و مردن من از آنِ خداست که پروردگار جهانیان است.

2- قربانی نشانی ازتقوای قلبی فرد می‌باشد.

« لَن یَنالَ اللهَ  لُحُومها و لادِماؤُها ولکن یناله التقوی منکم»(حج/ 37)

3-قربانی نشانی از تعظیم شعائر خدا نزد فرد مسلمان می‌باشد که با ذبح حیوان به سوی خدا تقرب می‌جوید.

«ذلک و مَن یُعظِّم شَعَائِرَ اللهِ فإِنَّها مِنْ تَقوَی القلوب»  (حج/32)

«و کسی که اوامر و برنامه‎های الهی را بزرگ شمارد بی‎گمان این بزرگداشت نشانه‎ی تقوای دلهاست»

4- رسول الله صلی الله علیه وسلم  به جهت احیای این شعار هر سال قربانی داشتند.

5- با توجه به این که رسول الله صلی الله علیه وسلم تا سال هفت هجری از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردار نبودند ولی با این حال هر سال به یک گوسفند اکتفا نکرده و دو گوسفند ذبح می‍‌نمودند.

رسول الله صلی الله علیه وسلم دو گوسفند شاخ‎دار سفید آمیخته با سیاه را قربانی می‎نمودند.(بخاری رقم5565 )

6- ایجاد مهر و محبت بین اقوام و دوستان با هدیه دادن گوشت قربانی .

7- صدقه دادن به فقرا و مساکین .

8- نوعی تشبیه به حجاج .

9- روز عید از افضل ترین روزها نزد خداوند است در این روز دو عبادات مهم یعنی نماز عید و ذبح جمع می‎گردد.

10-  امر خداوند به پیامبر صلی الله علیه وسلم در سوره کوثر اشاره‌ای به نماز عید و قربانی است.

«فَصَلِّ لِرَبِکَ وَانْحَر» ( کوثر/2)

پس برای پروردگار خود نماز بخوان و قربانی بکن.

11- قال رسول الله صلی الله علیه وسلم :«مَن کَانَ لَهُ سَعَةٌ وَ لَمْ یُضَحِّ فَلا یَقْرَبَنَّ مُصَلاَّنا»(حدیث حسن/ ابن ماجه رقم 3123)

کسی که توانایی داشته باشد و قربانی نکند به مصلای ما نزدیک نشود.

هدف از نزدیک نشدن به مصلا ترک نماز نیست بلکه توبیخی است برای تارک قربانی.

آداب قربانی:

1.  شایسته است شخصی که می‎خواهد قربانی کند از اول ماه ذی الحجه تا لحظه ی قربانی ،موی سر و موهای زاید بدن و ناخن‎هایش را کوتاه نکند.

ام سلمه رضی الله عنها همسر رسول الله صلی الله علیه وسلم می‎فرمایند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: کسی که ذبحی دارد و می‎خواهد قربانی کند هنگامی که هلال ذی الحجه دیده شد مو و ناخن‎هایش را کوتاه نکند تا هنگامی که قربانی کند. (صحیح مسلم رقم 1977 )

توجه: این مورد مربوط به فردی است که قربانی می‎کند و برای بقیه اعضای خانواده  نیست.

     2 . شرایطی که در قربانی کردن باید رعایت شود:

الف) حیوان قربانی باید شتر، گاو، گوسفند و یا بز باشد.

ب) سن حیوان قربانی.

گوسفند یک سال، بز دو سال تمام، گاو دو سال تمام و شتر پنج سال تمام داشته باشد.

در مجموع (8/365) قول دیگری از علما نقل شده که برای گوسفند سن شش ماه کامل و برای بز یک سال کامل کافی می‎باشد.

ج) حیوان قربانی، عیب و نقصی نداشته باشد.

رسول الله صلی الله علیه وسلم چهار عیب را برای قربانی بر شمردند: 1-کوری واضح 2- بیماری آشکار   3- لنگی نمایان  4- لاغری که چربی یا مغزِ استخوان ندارد.(حدیث صحیح/ ترمذی رقم 1497)

علما عیوبی همانند و یا بدتر از آن را بر این حدیث قیاس می‎گیرند البته مادگی،خصی و یا نازا بودن حیوان عیب به حساب نمی‎آید.

3. صفات قربانی

الف) رنگ حیوان قربانی سفید یا روشن یا آمیخته‎ای از دو رنگ سیاه و سفید باشد و در صورت نبودن می‎توان حیوانی تیره رنگ یا سیاه ، ذبح نمود.  (حدیث حسن /  احمد رقم 9393 )

رسول الله صلی الله علیه وسلم دو گوسفند شاخ‎دار سفید آمیخته با سیاه را قربانی می‎نمودند. (بخاری رقم5565 ) 

ب) چاق بودن قربانی

ابو امامه بن سهل رضی الله عنه  می‎فرمایند: ما و مسلمین در مدینه گوسفندانمان را برای قربانی چاق می‎کردیم.  ( بخاری رقم5553)

ج) یک گوسفند و یا یک بز برای یک فرد و خانواده‎اش و شتر ‎یا گاو برای هفت نفر و خانواده‎هایشان می‎باشد.

تذکر: فرد می‎تواند خانواده خود را در قربانی شریک کند.

ابو ایوب انصاری رضی الله عنه می‎فرمایند: در زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم هر فرد یک گوسفند را برای خود و خانواده‎اش قربانی می‎کرد.(حدیث صحیح/ ابن ماجه رقم3147 )

جابر بن عبدالله رضی الله عنه می‎فرمایند: ما همراه پیامبر صلی الله علیه وسلم مراسم حج انجام ‎دادیم و شتر را برای هفت نفر و گاو را نیز برای هفت نفر ذبح کردیم.(صحیح مسلم رقم 1318) 

* اعضای یک خانواده می‌توانند مبلغی را جمع کرده و به پدر خود کمک کنند تا بتواند گوسفندی را خریداری کرده و قربانی کند؛ اما افراد متعدد نمی‌توانند روی هم پول ریخته و گوسفندی بخرند و به اسم همه قربانی کنند.

ملاحظات

الف) وقت قربانی بعد از نماز عید است.

جُنْدُب الْبَجَلِی رضی الله عنه می‎فرمایند: من روز عید قربان همراه پیامبر نماز خواندم و پیامبر بعد از نماز خطبه‎ای خوانده، سپس فرمودند: کسی که قبل از نماز، قربانی نموده به جای آن دوباره قربانی کند و کسی که قربانی نکرده با نام خدا قربانی کند. (مسلم/ رقم 1960)

 ب) پایان وقت قربانی، غروب روز سوم از ایام تشریق ( روز 13 ذی الحجه ) است.

ج) رسول الله صلی الله علیه وسلم هنگام ذبح قربانی می‎فرمودند:« باسْمِ اللهِ، وَ الله‏ُ اَکْبَر». (مسلم رقم 1966 )

د) مناسب است که شخص قربانی کننده از قربانی خودش بخورد (و می‌تواند برای خودش ذخیره کند) و از آن صدقه دهد.

«فَکُلُوا مِنها وأَطْعِمُوا الْبائِسَ الْفَقِیر»(حج/ 28)

 پس خودتان از آن(قربانی) بخورید وبه بینوایان مستمند نیز بدهید.

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: بخورید و به دیگران صدقه دهید و ذخیره نمایید. ( مسلم رقم 1973)

به همین دلیل علما مستحب می‎دانند که قربانی به صورت زیر تقسیم شود:

1-  خوردن  2-   هدیه به اقوام و دوستان 3-   صدقه دادن فقرا و مستمندان

توجه: این تقسیم واجب نیست، مهم این است که فرد قربانی کند.

ه‍‍‍‍) اجازه‎ی فروختن پوست و یا گوشت قربانی را ندارید و نمی‎توانید دستمزد قصاب را از قربانی بپردازد. 

از علی رضی الله عنه روایت است که: رسول الله صلی الله علیه وسلم  به من امر فرمودند: که شتر را قربانی و از گوشت و پوست آن صدقه کنم و چیزی از حیوان قربانی شده (به عنوان دستمزد) به قصاب ندهم و فرمودند: ما دستمزد(قصاب) را از نزد خودمان می‎دهیم. ( بخاری رقم 1718)

و) قربانی کردن بهتر از صدقه دادن قیمت قربانی است؛ زیرا قربانی کردن و ریختن خون از شعائر دینی و سبب تقرب به خدا می‎باشد.

« قُلْ إِنَّ صَلاتِی و نُسُکِی و مَحْیای  و مَمَاتِی لِلَّهِ رَبِ العالَمِین» (انعام/162)